Deskowaniem nazywamy tworzenie rodzaju formy, która służy do nadawania kształtu mieszance betonowej. Samą tę formę również nazywamy deskowaniem lub szalunkiem. Nie jest to nazwa przypadkowa, ponieważ pewien czas temu do tworzenia form wykorzystywane były wyłącznie drewniane deski i elementy do ich łączenia. Dziś elementy szalunków wykonywane są z różnych materiałów, w zależności od potrzeb. Deskowanie wykorzystywane jest przy wykonywaniu różnego rodzaju konstrukcji betonowych i żelbetowych.
Metody deskowania – podstawy
Zacznijmy od podstaw i prostego przykładu: załóżmy, że na naszej działce chcemy zbudować niewielki taras, by w przyszłości postawić na nim altanę. Taras będzie wystawał ponad warstwę trawnika – nie wystarczy więc zrobienie wykopu i uzupełnienie go mieszanką betonową. Konieczne jest stworzenie deskowania, które będzie stanowiło formę. Po czasie, gdy mieszanka betonowa zwiąże, zdejmiemy deskowanie, a beton zachowa nadany kształt. Podobnie jest z konstrukcjami obiektów o przeróżnych kształtach, gabarytach, o przeróżnym zastosowaniu – od fundamentów pod wypoczynkowy domek za miastem po potężne filary mostów. W związku z rozwojem budownictwa i coraz większym zapotrzebowaniem na deskowania do dużych obiektów powstał rynek systemowych deskowań.
Nowoczesne deskowania systemowe
Deskowania możemy podzielić na kilka sposobów. Rozróżniamy deskowania indywidualne oraz inwentaryzowane – te pierwsze stosowane są jednorazowo, na przykład do konstrukcji o nietypowych kształtach, a deskowania inwentaryzowane budowane są z elementów wielokrotnego użytku. Kolejny podział to klasyfikacja ze względu na metodę użycia:
- szalunki przestawne – po stwardnieniu mieszanki betonowej są demontowane i montowane w nowym miejscu na tej samej lub innej budowie,
- szalunki przesuwne – po stwardnieniu mieszanki betonowej ustawiane w nowym miejscu, jednak bez demontażu,
- szalunki ślizgowe – po stwardnieniu mieszanki betonowej są przesuwane w płaszczyźnie lica konstrukcji, np. przy budowie wysokich mostowych filarów deskowania montowane są u dołu, wokół gotowego już zbrojenia, a po związaniu betonu i odczekaniu odpowiedniego czasu, szalunki są przesuwane w górę.
Wszystkie deskowania systemowe, niezależnie od metody użycia, łączy jedno: są konstruowane w taki sposób, by ich montaż był wygodny i szybki. Jak mówi nam przedstawiciel centrali krajowej Doka Polska, deskowania systemowe wykonywane są z płyt i konstrukcji wspierających szalunki, łączonych ze sobą za pomocą wskazanych wyraźnie w instrukcji elementów. To na przykład rygle wielofunkcyjne, ścienne, narożne, czy kątowe, klamry kołnierzowe, zębatkowe, ryglujące, specjalne łączniki, nakładki i śrubunki. W deskowaniach systemowych znajdziemy także różnego rodzaju akcesoria ułatwiające prace: pomosty betoniarskie, automatyczne zawiesia, czy ochronne barierki.
